


و وقف همان سنت نیکویی است که واقف در وقف زمین برای دانشگاه، حوزه علمیه، مدارس، استخر شنا، سالن ورزش، مجموعه فرهنگی، کتابخانه، مراکز بهداشتی، خانه عالم و دهها مورد دیگر در کنار مساجد و تکایا انجام میدهد و تا زمانیکه این اماکن پابرجا باشند و مورد استفاده عموم قرار گیرند، واقف اگر چه از دنیا رفته باشد از ثواب اخروی آن برخوردار میگردد.
چنانچه امام صادق (علیه السلام) فرموده است: «لَیْسَ یَتْبَعُ الرَّجُلَ بَعْدَ مَوْتِهِ مِنْ الْأَجْرِ إِلَّا ثَلَاثُ خِصَالٍ صَدَقَةٌ أَجْرَاهَا فِی حَیَاتِهِ فَهِیَ تَجْرِی بَعْدَ مَوْتِهِ وَ سُنَّةُ هُدًى سَنَّهَا فَهِیَ یُعْمَلُ بِهَا بَعْدَ مَوْتِهِ أَوْ وَلَدٌ صَالِحٌ یَدْعُو لَه»،[4]؛ «پس از مرگ آدمی، پاداشی به دنبال فرد نمیآید، مگر در سه خصلت: صدقه جاریه به یادگار گذاشته، و نیز سنتی که برقرار نموده و در زمان حیاتش به آن عمل میشده و پس از وفاتش به آن عمل میشود و فرزند صالحی که برایش دعا کند.»
«برای رضایت خداوند وقف کردم تا به سبب آن مرا داخل بهشت برین فرماید و از آتش دورم دارد و آتش را از صورتم دور فرماید، در روزیکه صورتهایی سفید و صورتهایی سیاهند»
در بعضی از احادیث از شش امر، ذکر به میان آمده است، چنانچه امام صادق (علیه السلام ) در بیانی فرمودهاند: «سِتُ خِصَالٍ یَنْتَفِعُ بِهَا الْمُۆْمِنُ بَعْدَ مَوْتِهِ وَلَدٌ صَالِحٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ مُصْحَفٌ یَقْرَأُ فِیهِ وَ قَلِیبٌ یَحْفِرُهُ وَ غَرْسٌ یَغْرِسُهُ وَ صَدَقَةُ مَاءٍ یُجْرِیهِ وَ سُنَّةٌ حَسَنَةٌ یُۆْخَذُ بِهَا بَعْدَهُ.»،[5]؛ «شش خصلت استکه پس از مرگ مۆمن به مۆمن نفع میرساند: فرزند صالحی که برایش طلب آمرزش کند و قرآنی که از روی آن خوانده میشود و چاهی که حفر میکند و درختی که غرس میکند و صدقه آبی که جاری و مستمر میسازد و سنت خوبی که پس از وی از او پیروی شود.»
سیره وقف که به عنوان انفاق ماندگار از آن یاد میگردد، سنت حسنهای استکه از صدر اسلام مورد توجه اهل بیت علیهم السلام و مسلمانان بود چنانچه از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده استکه: «لم یَكُنْ مِنَ الصَّحَابَةِ ذُو مَقْدُرَةٍ إِلَّا وَقَفَ وَقْفا»،[6]؛ «درصدر اسلام هیچ صحابه توانمندی نبود مگر اینکه بخشی از مالش را وقف نمود.»
«توانگران را نذر است و وقف و مهمانی/زکات و فطره و اعتاق و هدی و قربانی
تو کی به دولت ایشان رسی که نتوانی/جزین دو رکعت و آنهم به صد پریشانی»
«شش خصلت استکه پس از مرگ مۆمن به مۆمن نفع میرساند: فرزند صالحی که برایش طلب آمرزش کند و قرآنی که از روی آن خوانده میشود و چاهی که حفر میکند و درختی که غرس میکند و صدقه آبی که جاری و مستمر میسازد و سنت خوبی که پس از وی از او پیروی شود»
بهعنوان نمونه میتوان به موقوفاتی اشاره کرد که پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و اله و سلّم در خیبر و قبا داشتند و منافع آنرا وقف بینوایان و فقیران نمودند.


